Schaamte is een primitieve emotie die van invloed is op iemands fundamentele gevoel van zelfwaarde. Het is een reactie op kritiek gericht op de persoon. Schaamte zegt; ik ben slecht. Schuldgevoel daarentegen, is een gevolg van de ontwikkeling van het individu, dat een reactie is op kritiek op diens handelen. Schuldgevoel zegt; ik heb iets slechts gedaan. Zonder de ontwikkeling van het schuldgevoel, is er geen ontwikkeling van een echt sociaal geweten. Schaamte en schuldgevoel hebben veel invloed op gedrag. Zowel bij de overwegingen voorafgaand aan het handelen als bij het omgaan met de gevolgen van het handelen.
Schaamte zegt; ik ben slecht.Schuldgevoel zegt; ik heb iets slechts gedaan.
Omdat schaamte iets zegt over wie je bent, is het veel moeilijker te accepteren dan een schuldgevoel, dat iets zegt over wat je gedaan hebt. Daarnaast is er nog een fundamenteel verschil tussen schaamte en schuldgevoel, namelijk; het belang van de mening van de gemeenschap. Voor een persoon (en cultuur) met een gezond ontwikkeld schuldgevoel, is de mening over zijn persoon en zijn handelen vanuit de gemeenschap ondergeschikt aan zijn eigen mening. Het gaat er voor hem primair om, zélf te weten of hij schuldig of onschuldig is, los van wat de gemeenschap over zijn (on)schuld denkt. Voor een persoon (en cultuur) waar schaamte de basis vormt, is feitelijk wel of niet schuldig zijn ondergeschikt aan de perceptie van de gemeenschap met betrekking tot zijn (on)schuld. Binnen deShame Culture is hoe iets overkomt op de gemeenschap van groter belang dan de werkelijkheid. Binnen de Guilt Culture wordt meer waarde gehecht aan de werkelijkheid dan aan hoe iets overkomt.
Binnen een schuldcultuur zal een man die gelooft niet schuldig te zijn, zijn onschuld stevig verdedigen, ondanks het feit anderen denken dat hij schuldig is. Het individu is in staat om zelfstandig te oordelen, zelfs als íedereen ervan overtuigd is dat hij schuldig is. Het gaat binnen de schuldcultuur voornamelijk om waarheid, gerechtigheid en het behoud van individuele rechten. In contrast met de schuldcultuur, heeft binnen de schaamtecultuur hetgeen anderen geloven een veel grotere impact op het gedrag dan hetgeen het individu zelf denkt. Het verlangen om het gevoel van schaamte te voorkomen is hierdoor een primaire basis van deze cultuur.
Een belangrijk neveneffect van deze prioriteiten is echter, dat het indirect een vrijbrief geeft om te misdragen, zolang niemand hiervan op de hoogte is of niemand weet dat diegene betrokken is. Binnen de schaamtecultuur heeft men zelf geen last van een schuldgevoel bij het misdragen. Er is geen geweten dat knaagt. Voorafgaand, tijdens en na afloop van het onjuist handelen, is er geen schuldgevoel dat tot (her)overwegen kan leiden. Zolang anderen overtuigd blijven van zijn onschuld, ervaart hijzelf geen schaamte en schuldgevoel kent hij in het algemeen niet. Hierdoor voelt hij tevens geen remmingen. Binnen de schaamtecultuur beoordeelt men zichzelf zoals men wordt beoordeeld door de gemeenschap. Een individu binnen die cultuur gaat niet te rade bij zijn eigen morele vermogens, maar laat zich afhankelijk zijn van het oordeel van het publiek. Zolang de gemeenschap hem als onschuldig beschouwt en niet weet dat hij zich misdraagt, ziet hij zichzelf als onschuldig. Ook als hij schuldig is. Daarom doet men grote moeite anderen te overtuigen van hun onschuld, zelfs als men schuldig is. Binnen de schuldcultuur beoordeelt men zichzelf echter zoals men zichzelf ziet. Voorafgaand, tijdens en na afloop van onjuist handelen, is men bewust van het feit schuldig te zijn. Dit staat los van hoe de gemeenschap zijn handelen beoordeelt en of men wel of niet op de hoogte is. Dit gegeven heeft direct invloed op de overweging zich wel of niet te misdragen.
Binnen de joods-christelijke cultuur erkent men dat alle volwassenen een gezonde mate van schuldgevoelens ervaren. Men voelt zich schuldig over wat men gedaan of juist gelaten heeft, over hun gedachten en impulsen, alsook over hun handelingen. Een schuldgevoel kan worden verlicht door een bekentenis van het individu zelf. Ook al geeft men door te biechten aan schuldig te zijn, erkenning geven aan het schuldgevoel, zorgt voor opluchting.
De westerse cultuur is onder invloed van het christendom en jodendom ontwikkeld tot een ‘guilt culture’, terwijl de islamitische cultuur nog steeds een ‘shame culture’ is. Een schaamtecultuur die ook nog eens door mens gemaakte wetten afwijst.
"Als iemand de geldende wetten niet erkent en daarbij niet gehinderd wordt door schuldgevoel of gesteund door morele vermogens, wat kunnen we dan van hem verwachten?"
Geen opmerkingen:
Een reactie posten